De overheid heeft de ambitie om vóór 2030 het opleiden van leraren te regionaliseren. Die regionalisering houdt in dat regio’s door een clustering op postcodegebied steeds meer de verantwoordelijkheid krijgen voor het opleiden van leraren.
Christelijk-reformatorische scholen willen graag christelijke leraren voor de klas, en daarom organiseren zij zich met onder andere Samen in ontwikkeling in Progressus. Arjan van Hell en Annelies Kraaiveld: ‘Zo kunnen we een identiteitsgebonden “landelijke onderwijsregio” aandragen aan de overheid.’ Hun hartenkreet: ‘We hebben de steun van alle christelijk-reformatorische scholen nodig.’
Beiden zijn nauw betrokken bij Samen in ontwikkeling. Annelies als manager van de pabo van Driestar hogeschool, Arjan als bestuurder bij Educatis, een scholengroep van tien christelijke basisscholen op reformatorische grondslag in Midden-Nederland.
Het liefst zien ze dat alle christelijk-reformatorische basisscholen zich aansluiten bij Progressus en Samen in ontwikkeling: ‘Juist in deze tijd waarin het christelijk-reformatorisch onderwijs onder druk staat en het eigen geluid klinken moet, is het van belang om samen verantwoordelijk te zijn voor de opleiding van de toekomstige collega’s.’
Waar staat Samen in ontwikkeling voor?
Annelies: ‘Samen in ontwikkeling is een partnerschap van ruim 200 christelijk-reformatorische basisscholen en Driestar hogeschool. Samen zijn we verantwoordelijk voor het opleiden van aanstaande leraren. De aanstaande leraren volgen colleges op de hogeschool en zijn daarnaast aan het werkplekleren op een basisschool. Daardoor doen zij veel praktijkervaring op.
Bij Samen in ontwikkeling horen zowel S1-scholen (dat zijn goede stagescholen) als S2-scholen (aspiranten erkende opleidingsscholen). Omdat de aanstaande leraren het hele jaar op dezelfde basisschool te vinden zijn, zijn er belangrijke kwaliteitscriteria gesteld aan deze scholen. Het begeleiden van de studenten vraagt tijd en aandacht van de werkplekbegeleider.
Op de S2-scholen is er een ontwikkelplan voor vier jaar, gericht op de leercultuur van zittende leraren en studenten. Wanneer de scholen voldoen aan de criteria, ontvangen ze het certificaat “erkende opleidingsschool” (een S2-school).’
Waarom is het zo belangrijk dat scholen zich aansluiten bij Samen in ontwikkeling?
Annelies: ‘De overheid ziet de aanpak van het lerarentekort als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van opleiding en werkveld. Gezien het beleid ‘‘alles moet naar samen opleiden’’ komt de verantwoordelijkheid voor de toerusting en vorming van nieuwe leraren ook bij de basisscholen te liggen.
Het is dus heel belangrijk dat christelijk-reformatorische basisscholen aansluiten, die zich verbonden weten door Gods Woord en de Drie Formulieren van Enigheid, om zo voor iedere student een leerwerkplek te kunnen garanderen.’
Arjan: ‘Als je ernaar verlangt om het christelijk-reformatorisch onderwijs te dienen en je van harte staat achter het samen opleiden van leraren voor onze scholen, dan kan het eigenlijk niet anders dan dat je je aansluit. Met Progressus hebben we een christelijk-reformatorische onderwijsregio die met Samen in ontwikkeling dekkend kan zijn voor het primair onderwijs (Samen in ontwikkeling), voortgezet onderwijs (RAOS) en middelbaar beroepsonderwijs (HODOS). Afwachten is eigenlijk geen optie, want dan loop je het risico dat je in een geografische regio komt waar toerusting van christelijke leraren geen rol speelt.’
Annelies: ‘En daarom een dringende oproep: als je staat je voor christelijk-reformatorisch onderwijs, sluit je aan bij Progressus!’
Wat is de winst van Samen in ontwikkeling voor scholen?
Annelies: ‘Het begeleiden van studenten is een prettige manier om de toekomstige leraren goed te leren kennen. Misschien zijn het wel je aanstaande collega’s! Door het samen opleiden worden de teamleden zich ook meer bewust van hun eigen onderwijspraktijk. Ze leren nadenken over hun visie op onderwijs en de manier waarop zij hun onderwijs vormgeven en kunnen dat aan aanstaande collega’s uitleggen en motiveren. Dit geeft een verdieping van de kwaliteit van het eigen onderwijs. Leerkrachten van (aspirant) erkende opleidingsscholen kunnen gratis de cursus Werkplekbegeleider of post-hbo-opleiding Schoolopleider volgen.
Met de opgedane kennis en vaardigheden kunnen ze hun eigen team voorgaan en ondersteunen in de kwaliteitsslag van het samen opleiden. Op sommige scholen volgen álle teamleden de cursus Werkplekbegeleider. Heel waardevol, want met wat ze daar leren, kunnen ze het collegiaal leren versterken en de leercultuur wordt daardoor echt rijker. Het geeft een mooie impuls aan de schoolontwikkeling.’
Maar nog niet alle scholen zijn aangesloten. Hoe komt dat?
Arjan: ‘Er komt veel op scholen af. De professionaliseringsagenda zit vol met aandacht voor basisvaardigheden en straks komt daar digitale geletterdheid bij. Dat zijn eisen van de overheid waar scholen echt iets mee moeten. Dan kan het voelen alsof Samen in ontwikkeling er ook nog bij moet en daar moeten mensen voor vrijgespeeld worden. Zij kunnen hun tijd dan niet aan iets anders besteden.’
Annelies: ‘Het personeelstekort speelt ook mee. Sommige scholen moeten alle zeilen bijzetten om klassen te bemensen en ervaren geen ruimte om een schoolopleider op te laten leiden. Natuurlijk kunnen ze gebruikmaken van satellietscholen, scholen in de omgeving die gecertificeerd zijn en waarvan de schoolopleider ook ingezet kan worden op een andere school. De schoolopleider ondersteunt dan de school bij de ontwikkeling naar erkende opleidingsschool. Maar scholen hebben toch liever zelf een schoolopleider en laten het daarom nog even zitten.’
Hoe kunnen jullie deze scholen overtuigen?
Arjan: ‘Het is voor scholen een duurzame investering. Ook in tijden van personeelstekort is het belangrijk om prioriteiten te stellen en goede keuzes te maken. Ik zie Samen in ontwikkeling als een investering op de lange termijn, want als je de begeleiding van studenten en startende leraren goed op orde hebt, dan betaalt zich dat terug.’
Annelies: ‘Daar ben ik ook van overtuigd. Ik hoor van onze studenten dat ze het waarderen als een school een erkende opleidingsschool is waar een open leercultuur heerst, met aandacht voor elke collega en goede begeleiding. Je merkt dat ze daar na hun opleiding ook graag willen werken. Je draagt dus echt bij aan het opleiden van je eigen collega’s.
Voor de toekomst van het christelijk-reformatorisch onderwijs is het belangrijk dat we het leraarsvak aantrekkelijk weten te maken en aanstaande en startende leraren goed coachen. Binnen Samen in ontwikkeling doen we daar ons uiterste best voor.’
Magazine Samenspel
Dit artikel komt uit het magazine Samenspel. Wil jij ook een exemplaar van dit magazine? Lees hier hoe je Samenspel kunt bestellen.
