Onderzoeksmatig werken in de school: zo doen wij dat

Door André ter Harmsel

Onze school was toe aan een nieuwe rekenmethode. Een digitale methode leek ons sinds de ervaringen met afstandsonderwijs een goede optie. Maar daarmee kwamen ook voor andere vragen te staan. Om tot een gefundeerde keuze te komen, doen we onderzoek. Maar dat doen we niet alleen! We trekken hierin samen op met docenten en studenten van Driestar hogeschool. Een mooie uitwerking van een van de SAM-idealen!

In een serie blogs nemen we je mee in de manier waarop Haarschool en de andere reformatorische basisscholen in Rijssen onderzoeksmatig werken op school aanpakt. Docenten van Driestar hogeschool, leerkrachten van Haarschool en studenten die bezig zijn met afstuderen doen daar samen onderzoek. In deze blog: de schoolleider aan het woord.

De keuze voor een nieuwe rekenmethode leek een uitermate voorspelbaar proces op onze school te worden: Wereld in getallen 4 gaat eruit, Wereld in getallen 5 komt erin. Daar was geen wig tussen te drijven. Totdat corona kwam.

Afstandsonderwijs leverde een onverwacht steile leercurve op in de digitalisering van het onderwijs. Een ontwikkeling die niet meer valt weg te denken en in de komende jaren nog meer de aandacht zal vragen. Een niet nader aan te duiden online platform ‘snaptet’ heel goed welke commerciële kansen zich aandienden en verwierf zich vrij abrupt een plaats in onze didactiek. In onze keuze voor een nieuwe rekenmethode maakt de optie van permanente digitalisering nu een goede kans.

Daarmee dienen zich echter ook heel andere vragen aan dan bij de keuzes voor de klassieke didactische middelen. Hoe verhoudt de inzet van adaptieve, digitale leermiddelen zich eigenlijk tot onze pedagogiek? Wat doet dit met de brede persoonlijkheidsontwikkeling van kinderen? Hoe zien we de rol van de leerkracht veranderen? Wat zijn de implicaties voor de interactie tussen leerkracht en kinderen en tussen kinderen onderling? Hoe verhoudt de inzet van digitale middelen zich tot de vakdidactiek? Welke leertheorieën vormen de achtergrond van dit middel en hoe verhouden die zich tot onze identiteit?

Keuzes voor vernieuwingen maken we op een solide basis. Identiteit, visie op onderwijs en onderliggende waarden zijn de pijlers onder die basis. Kennis over het te verwachten effect, aansluiting bij de onderwijsbehoeften, vakmanschap van leerkrachten en differentiatie zijn eveneens van belang. In goed Nederlands: we werken graag visiegestuurd en evidence informed. Alleen … waar haal je als school de tijd vandaan om dit goed op een rij te zetten? Hoe verbind je de theorie aan de praktijk?

Een gouden kans voor een erkende opleidingsschool binnen Samen in ontwikkeling (SAM). Immers, theorie en praktijk verbinden is de kern van de SAM-gedachte. Met Driestar  hogeschool als opleidingsinstituut hebben we binnen SAM korte lijnen. Vanuit enkele verkennende gesprekken tussen Haarschool en de hogeschool groeide inmiddels een krachtig afstudeerproject binnen onze schoolvereniging. Zes gemotiveerde studenten zijn onder leiding van afstudeerbegeleider Jeroen van Rumpt bezig met onderzoek van op elkaar afgestemde deelvragen. Na literatuurstudie verricht te hebben onderzoeken zij in onze scholen nu de praktijk. Zo creëren we in hechte samenwerking een mooi zicht op de kwaliteit van onze basis. We krijgen helderheid over de al dan niet aanwezige voorwaarden voor goed rekenonderwijs en de te verwachten effecten van digitalisering. Zo kunnen we de komende maanden een gegronde afweging gaan maken voor de opvolger van WiG4.

De win-winsituatie voor schoolvereniging, aanstaande leerkrachten en instituut is duidelijk: een krachtig gezamenlijk leerproces dat zich in de komende jaren verder kan ontwikkelen door wisselende groepen afstudeerders in dit praktijkonderzoek voort te laten bouwen op de resultaten van vorige generaties en de implementatie van de nieuwe methodiek. We staan ervoor open dat ook andere scholen bij dit proces aanhaken. Zo integreren wij het onderzoeksmatig werken in onze school en dragen we actief bij aan kennis- en kwaliteitsontwikkeling binnen en buiten de school.

André ter Harmsel, Schoolleider Haarschool Rijssen

Wil je in jouw school ook aan de slag met onderzoeksmatig werken? Neem dan hier contact met ons op.