Van ... naar...

24 oktober 2022

In de begeleiding van studenten op de werkplek hebben we jaren gewerkt met het boekje Lerend Onderweg. Inmiddels is dit boekje vervangen door het werken met het beroepsprofiel. Wat betekent dit voor de begeleiding van de studenten? We vatten dit kort samen in acht "Van... naar...' punten. 

Van Lerend onderweg naar het beroepsprofiel

We werkten in Lerend onderweg met de kijkwijzers voor de vakken. Ook nu hebben de vakken criteria geformuleerd waaraan een goede les met behulp van de methode voor hun vak aan moet voldoen. Deze informatie en het niveau propedeuse bekwaam voor de beroepstaken staat op de site samen in ontwikkeling. We maken hier weer een mooi handzaam boekje van.

Van leerlijn 1 naar profilijn (persoonsvorming)

De persoon van de leraar doet er toe. Daar hebben we vanaf de start van Driestar hogeschool al veel aandacht aan gegeven. Persoonsvorming blijft die aandacht houden, maar niet meer onder de noemer leerlijn 1. In de profilijn (persoonsvorming), die in het midden van het beroepsprofiel te zien is, staat de Bron, Gods Woord, van waaruit we willen denken en opleiden. Hierin krijgen ook de thema’s uit cuma, godsdienst en pedagogiek nadrukkelijk een plek. Wat meer in de lijn persoonsvorming is gekomen zijn de actuele vraagstukken waar we vandaag de dag als christenen voor staan in het onderwijs en de maatschappij. En daarnaast wordt juist ook in pabo 3 en 4 met studenten de diepte ingegaan op specifieke cuma onderwerpen bij het vak cuma.

Van Leerlijn 2 naar werken met beroepstaken

In leerlijn 2 werd vooral aandacht gegeven aan de beroepsvorming. Die beroepsvorming heeft nog steeds een belangrijke rol in het nieuwe curriculum. We werkten met de 7 pedagogische thema’s. Dat is het werken met beroepstaken geworden. Er zijn vijf beroepstaken:

  • Beroepstaak 1 legt de nadruk op het werken met een groep leerlingen (met o.a. relatie, communicatie, gezag, groepsdynamiek, gedragspuzzels). 
  • Beroepstaak 2 heeft als centraal thema het werken met behulp van de methode. EDI krijgt veel aandacht binnen pedagogiek, Nederlands en rekenen. Maar ook de schoolvakken laten het werken met behulp van de methode zien. 
  • Beroepstaak 3 zoomt meer in op het ondersteunen van leerlingen en in jaar 2 komt het contact met ouders in beeld. 
  • Beroepstaak 4 gaat over de onderzoekende houding van de leraar. Welke vragen stel je jezelf om je onderwijs te verbeteren? Het meedenken in de schoolontwikkeling heeft hierin ook een plaats. 
  • Beroepstaak 5 is het zelf ontwerpen van onderwijs en komt vanaf jaar 2 aan bod. Dan is de basiskennis aanwezig en kan het onderwijs verder verrijkt worden.

Van leerlijn 3 naar de Kenniskring

In leerlijn 3 hebben de schoolvakken steeds een leidende rol gehad. Ook in het nieuwe curriculum komen de schoolvakken aan bod. Het gaat dan om de vakinhoudelijke kennis gekoppeld aan de vakdidactische principes. Juist het heel bewust vanuit kennis handelen is een kenmerk van de professional. Kennis had en heeft een belangrijke plaats in het curriculum maar staat altijd in verbinding met het handelen als leraar in de klas.

Van stage-opdrachten naar lesgeven met behulp van de methode

De stageboeken hebben we losgelaten. De stage-opdrachten en werkplekleren bleken niet altijd goed op elkaar aan te sluiten. Voor de beroepstaken zijn niveaubeschrijvingen gemaakt. De student richt zich in de ontwikkeling van zijn bekwaamheden op de niveaubeschrijvingen. Daarmee gaat de student gericht aan de slag. Elk schoolvak heeft drie criteria geformuleerd waaraan de student aan het einde van jaar 1 moet voldoen. Daar is oefening in de praktijk voor nodig. De ene student kan het met het geven van 5 lessen bereiken, de ander heeft er meer voor nodig. De criteria en de niveaus zijn open geformuleerd waardoor de student er in elke bouw van de basisschool mee aan de slag kan. Dat vraagt een andere manier van begeleiden.

Van activiteitenkaart naar een eigen leerproces

De activiteitenkaart is losgelaten en in plaats daarvan wordt er aan doelstellingen gewerkt. Hiermee willen we de verantwoordelijkheid van de student voor het eigen leerproces stimuleren. De student kan samen met zijn werkplekbegeleider kijken wat er nodig is in het leerproces gericht op het niveau wat er behaald moet worden. Dat is opener voor de werkplekbegeleider en de student en geeft ruimte om veel aan de slag te gaan. De begeleiding is hiermee ook gewijzigd. Er komt geen activiteitenkaart meer, maar een eigen werkplan van de student. Voor meer informatie verwijzen we naar het webinar over werkplekleren.

Van SAM en regulier naar Blok en Lint

Alles studenten in de nieuwe opleiding leiden we op volgens het principe samen opleiden. Dat betekent concreet dat elke student 40% van zijn opleiding in het werkveld uitvoert. Dat is een grote en ingrijpende verandering. We kunnen dan ook niet meer van SAM of reguliere klassen spreken. Alle studenten volgen de SAM route. Maar er blijft een keuze om het in blokstages of lintstages te volgen. 

Van stageschool naar leren op de werkplek

Juist vanwege die 40% van de opleiding in het werkveld is de verbinding met onze scholen in het werkveld heel erg belangrijk. Daarom opnieuw een hartelijke oproep om je als basisschool te verbinden aan onze hogeschool. 

>> Lees hier meer informatie over de samenwerkingsvormen tussen basisschool en hogeschool.